vr 30 juni
Voorstellingen met een belangrijk thema
Over het slavernijverleden
Hoe is deze voorstelling tot stand gekomen?
“Een jaar of 10 geleden zijn we bij Aluin begonnen met geschiedenisvoorstellingen. Allereerst De Maliebaanmonologen en later het drieluik De Vaderlandse oorlog (1600 Slag bij Nieuwpoort, 1609 Staakt het vuren en 1619 Maak het kort) alle drie de delen zijn ook in Podium Hoge Woerd te zien geweest. Deze trilogie bracht ons op het idee om een voorstelling over het slavernijverleden te maken. Ik heb toen contact gezocht met Raymi Sambo, wij waren klasgenoten op de toneelschool. Ik heb hem gevraagd of zijn theatergroep Raymi Sambo Maakt deze voorstelling wilde coproduceren met Aluin. Hij zag deze samenwerking wel zitten.
Vervolgens ontstond er een levendig gesprek tussen Raymi en mij over de thematiek. We ontdekten dat we beiden met een ander narratief opgegroeid zijn. Ik heb nauwelijks iets over deze periode geleerd op school in Mijdrecht en op Raymi’s school in Curaçao werd er uitgebreid stilgestaan bij deze periode uit de geschiedenis. De gesprekken met Raymi over deze geschiedenis en over de doorwerking ervan in het heden hebben we sinds de start van het project op allerlei manieren doorgevoerd. Voorafgaand aan het schrijf- en repetitieproces, tijdens het repetitieproces en ook nog tijdens de speelperiode en het hernemen van de voorstelling. Een ontzettend verrijkende ervaring om zo open met iemand over deze gevoelige thema’s te kunnen praten en steeds meer te leren over de doorwerking in het hier en nu.“
Wat willen jullie met de voorstelling bereiken?
“Omdat ik het vermoeden had dat ik niet de enige in Nederland was die weinig over dit onderwerp op school heeft geleerd, eigenlijk ging ik ervan uit dat dat voor mijn hele generatie wel geldt. Terwijl juist mijn generatie (ik ben nu 48 jaar) het voor het zeggen heeft in de politiek en in het bedrijfsleven. En wat opvallend is, het is een onderwerp waar iedereen een mening over heeft, maar eigenlijk weinig kennis. Het beeld dat ik had over dit onderwerp was eigenlijk ook met name gekleurd door Amerikaanse films en weinig associatie met Nederland. Met de voorstelling proberen we Juist dit Nederlandse perspectief centraal te zetten. En daarmee het onderwerp bij de toeschouwer scherper in het bewustzijn te krijgen.”
Hoe zijn jullie begonnen met het maken van de voorstelling?
“We zijn begonnen aan tafel, met heel veel praten over het onderwerp. Van alles kwam aan bod; huidskleur, privileges, waar je tegenaan loopt in je dagelijks leven. Iedereen bracht zijn identiteit en ervaring mee aan tafel. Dit is een ander proces geweest dan bij andere maakprocessen, een gevoelige, pijnlijke maar ook een ontzettend leerzame periode. Om vervolgens door te gaan met de tekst, waarin de schrijfperiode al veel contact en afstemming had plaatsgevonden tussen Erik Snel, Raymi Sambo en Ayden Carlo. Waar we in het beginidee begonnen met het idee voor zes monologen, zijn we uitgekomen op een vorm waarbij het heden en de acteurs die in de voorstelling spelen versneden wordt met het naspelen van de geschiedenis. In het maakproces kregen we ook te maken met de actualiteit. Je maakt een voorstelling over de geschiedenis, maar dan is je voorstelling ineens zo actueel dat je op het 8 uur journaal verschijnt.
Hoe was het maken van de voorstelling?
“Een uitdagend proces. Het is een gevoelig onderwerp voor de betrokken makers en acteurs. Waar je zorgvuldig mee om moet gaan. Ook merk je dat jezelf ook voortdurend aan het leren bent. Toch is het een van de meest waardevolle voorstellingen waar ik ooit aan heb gewerkt. Ten eerste vanwege de verrijkende samenwerking met Raymi en de acteurs én omdat we open en in vrijheid gesprekken hebben gevoerd over gevoelige onderwerpen waar je in het dagelijks leven niet zo snel over van gedachten wisselt.”
Met welke voorkennis ging je zelf het maakproces in?
“Toen het concept was bedacht, ben ik begonnen met het lezen van Wij slaven van Suriname van Anton de Kom. En ook de acteurs zijn zich gaan inlezen. Een aanrader is om te kijken op de website van Raymi Sambo Maakt, daar staan allerlei linkjes en tips als je wilt verdiepen in deze thematiek. Je hebt echter geen voorkennis nodig om Ik zeg toch sorry te kunnen zien.