Het waren roerige weken. Na de aangekondigde btw-verhoging en gemeentelijke bezuinigingen, bleken ook de adviescommissies van Fonds Podiumkunsten scherpe keuzes te hebben gemaakt bij de verdeling van subsidiegeld. Veel mid-career makers blijken buiten de boot te vallen voor een meerjarige productiesubsidie. Met alle leden van het Vlakke Vloer Platform schreven we een brief aan het Fonds Podiumkunsten. We uiten hierin onze zorgen over de gevolgen van deze keuzes voor makers, publiek en de theaters. Lees hieronder de brief.
Met waardering voor de ingewikkelde taak en toewijding van de adviescommissies van het Fonds Podiumkunsten, voelen de vlakkevloertheaters (verenigd in het Vlakke Vloer Platform - VVP) de behoefte om hun zorgen uit te spreken over de huidige adviezen meerjarige productiesubsidies 2025-2028. Onze theaters voelen zich logischerwijs verantwoordelijk om de meerjarig ondersteunde gezelschappen in de keten ook daadwerkelijk een plaats te geven binnen de avontuurlijke programmering. De balans binnen dat programma is precair.
We zien nu een onevenwichtigheid ontstaan in de keten van produceren en presenteren. Opvallend is dat met name gezelschappen worden geraakt die al langer een belangrijke artistieke en publiekswaarde vertegenwoordigen in de meerjarige infrastructuur. Daarbij is te denken De Warme Winkel, Orkater of RAST, zonder hier een van de andere niet gehonoreerde gezelschappen mee te kort te willen doen of op de stoel van de adviescommissies te willen zitten.
Het beeld dat naar voren komt is dat er een eindigheid is voor meerjarige productiesubsidie zonder dat er een alternatief voor handen is. Hiermee lijkt een mid-career generatie weg te vallen, en een gat te vallen in het aanbod voor de podia en het publiek. Deze makers zullen een beroep proberen te doen op (lokale) projectsubsidies, die daarmee verder onder druk komen te staan en er eigenlijk niet voor bedoeld zijn.
We constateren aan de andere kant veel en sterke (beginnende) instromers zoals Brakema Producties, Poezieboys en Studio Figur. Hier is een stevige extra inspanning van onze podia vereist om samen met hen publiek duurzaam op te bouwen.
Hiermee is de balans verstoord en worden de vlakkevloertheaters voor een haast onmogelijke opgave gesteld. We moeten veel nieuwkomers faciliteren waar niet vanzelfsprekend direct publiek voor is, en er zijn tegelijkertijd zeer veel uittredende mid-career bespelers waarmee we succesvol een sterk groeiend publiek hadden opgebouwd. Met dit zorgvuldig opgebouwde publiek raken we ook de -relatief hoge- eigen inkomsten uit recettes kwijt. Het gat in het programma, publiek en inkomsten kunnen we in onze theaters niet zomaar opvullen met andere programmering. Het publiek zal de dupe zijn want de mid-career makers zijn sterke merken, die mensen over de streep trekken om het avontuur aan te gaan. Dit publiek win je niet zomaar terug.
Nu er een breder kwaliteitscriterium is toegepast, met grotere aandacht voor bijvoorbeeld spreiding, is het nodig dat de te verdelen financiële taart meegroeit. Dat is vooralsnog niet gebeurd en deze ontstane disbalans is daarvan het resultaat. Dit staat uiteraard nog los van de zich aftekenende grote verschillen in beoordeling tussen landelijke en gemeentelijke adviescommissies, de aankomende btw-verhoging en gemeentelijke bezuinigingen die op veel plaatsen dreigen of al zijn aangekondigd. Ook de omvang van de Podiumregeling 2025-2028 van FPK is ontoereikend om hier volledig soelaas te bieden.
We trekken als VVP graag met het Fonds op; als partners en als presentatieplekken voor het door het Fonds gesubsidieerde werk. We roepen het Fonds daarom op om met ons in gesprek te gaan en middelen te zoeken voor de lijst met makers die positief werden beoordeeld, maar waarvoor geen budget beschikbaar is. Hiermee zou de balans ten dele kunnen worden hersteld en kunnen onze theaters duurzaam doen waar we goed in zijn; en dat is ook avontuurlijke nieuwkomers verwelkomen, zowel op het podium als in de zaal.
We hopen op een reactie van het Fonds.
Het Vlakke Vloer Platform bestaat uit de volgende podia:
Corrosia - Almere
Lux - Nijmegen
De Brakke Grond - Amsterdam
MIMIK - Deventer
De Lieve Vrouw - Amersfoort
Theater aan de Rijn - Arnhem
De Schuur - Haarlem
Theater Bellevue - Amsterdam
Frascati - Amsterdam
Theater Kikker / Podium Hoge Woerd - Utrecht
Grand Theatre - Groningen
Theater Rotterdam - Rotterdam
Het Nationale Theater - Den Haag
Verkadefabriek - Den Bosch
Theater Ins Blau - Leiden
Zwolse theaters - Zwolle
Korzo - Den Haag